Contact: +91-9711224068
International Journal of Applied Research
  • Multidisciplinary Journal
  • Printed Journal
  • Indexed Journal
  • Refereed Journal
  • Peer Reviewed Journal

ISSN Print: 2394-7500, ISSN Online: 2394-5869, CODEN: IJARPF

IMPACT FACTOR (RJIF): 8.4

Vol. 4, Issue 3, Part A (2018)

महाभारत में पर्यावरण संरक्षण

महाभारत में पर्यावरण संरक्षण

Author(s)
डॉ0 अशोक कुमार दुबे एवं डॉ0 सान्त्वना द्विवेदीे
Abstract
महाभारत मानव जाति के लिए विशालकाय धर्म ग्रन्थ है। जिसमें मानव-जीवन के विभिन्न अंगों का सम्यक् समावेश किया गया है। महाभारत में धर्म और नीति के आदर्श के साथ-साथ मानव जगत् एवं प्रकृति जगत् की एकात्मकता का विशद चिन्तन भी प्राप्त होता है।
महाभारत में पर्यावरण संरक्षण का विशद वर्णन प्राप्त होता है। महाभारत में वनपर्व में विदुरनीति के अन्तर्गत वृक्ष और वनस्पति के संवर्द्धन के प्रयासों के अनेक उदाहरण दिये हुए हैं। महाभारत के अनुशासन पर्व में जल संरक्षण को महान धार्मिक कार्य घोषित किया गया है-
तस्य पुत्राः भवन्त्येते पादपा नात्र संशयः।
परलोकगतः स्वर्गं लोकाश्चाप्नोति सोऽव्ययान्।।
Pages: 60-61  |  789 Views  294 Downloads


International Journal of Applied Research
How to cite this article:
डॉ0 अशोक कुमार दुबे एवं डॉ0 सान्त्वना द्विवेदीे. महाभारत में पर्यावरण संरक्षण. Int J Appl Res 2018;4(3):60-61.
Call for book chapter
International Journal of Applied Research
Journals List Click Here Research Journals Research Journals